Prokrastynacja – to tendencja do zwlekania, czy odkładania czegoś na później. O prokrastynacji możemy mówić w przypadku gdy takie ociąganie się, wejdzie nam w nawyk tj. nie jest to jednorazowa sytuacja, ale już wyuczony mechanizm działania. Prokrastynacja nie dotyczy tylko sfery zawodowej, ale także, a może nawet przede wszystkim obowiązków domowych czy nauki.
Dobrym przykładem będzie naprawa cieknącego kranu w domu, wiemy że musimy to zrobić, mamy na to cały wolny dzień, a mimo to nie zajmujemy się tym od razu tylko zwlekamy z tym jak tylko się da. Z początku odłożenie tego niezbyt przyjemnego zadania daje nam ulgę i radość, że mamy przecież czas i nie musimy się tym zajmować od razu, jednak po jakimś czasie który poświęcimy na przyjemniejsze zadania będzie nam towarzyszyć frustracja, że kwestia naprawy kranu dalej „wisi nam na głową”, a mamy coraz mniej czasu na jej zrealizowanie, dodatkowo może pojawić się lęk że w razie komplikacji zabraknie nam czasu na wykonanie zadania, co jest prostą drogą do przełożenia zadania na dzień kolejny, co oczywiście zrodzi w nas jeszcze większą frustrację, mimo początkowego poczucia ulgi.
Prokrastynowanie praktycznie zawsze jest przyczyną nadmiernego stresu, niepokoju i frustracji, warto więc zwalczyć w sobie ten szkodliwy mechanizm jak najszybciej. Skutecznych sposobów jest wiele, oto 6 najlepszych z nich:
1. Zaplanuj sobie dzień
Niezwykle prosta i skuteczna metoda na walkę z prokrastynacją. Rozpisz sobie na kartce plan danego dnia w punktach i postaraj się je zrealizować bez ociągania się, i odkładania obowiązków na później. Dobrym pomysłem również będzie wyznaczenie sobie ram czasowych na realizację każdego z zadań. Świadomość kontroli nad własnym czasem może skutecznie zachęcić nas do zerwania z nawykiem odkładnia wszystkiego na później.
2. Złożone zadania i cele rozłóż sobie na mniejsze składniki
Prokrastynacja bardzo często dotyczy zadań złożonych, długich w realizacji i takich w których osiągnięty cel jest bardzo odległy. By złożone prace nie odstraszały nas od zadania, warto podzielić sobie pracę na mniejsze fragmenty, których to zrealizowanie zachęci nas do podjęcia kolejnych, i w ostatecznym rozrachunku do skończenia całego zadania.
3. Zrób rachunek zysków i strat
Do niektórych z nas konkrety przemawiają znacznie bardziej niż nawet najbardziej złożone techniki psychologiczne. Warto więc w przypadku coraz większych problemów z prokrastynacją wypracować w sobie nawyk obliczania zysków i strat z naszego ociągania się. Co zyskamy, a co stracimy dzięki odkładaniu ważnego zadania w nieskończoność? Jeśli szczerze odpowiemy sobie na te pytania z pewnością przekonamy się, że zyski są bardzo pozorne, a straty – choćby w postaci gorszego samopoczucia psychicznego, znacznie większe.
4. Skupiaj się na jednym zadaniu zamiast na kilku na raz
Większość z nas nie ma podzielności uwagi na tyle by zajmować się dwoma angażującymi rzeczami na raz. Jeśli ciągle będziesz się odrywał od zadania, czy skakał po różnych „taskach” na pewno zauważysz znaczny spadek produktywności i popełnianie coraz większej ilości błędów. Nasz umysł działa jednowątkowo, i skupiając się na jednej czynności, ta wykonywana „w tle” jest robiona niedokładnie i niewydajnie. W każdej większej firmie stosuje się system który polega na przydzieleniu każdej osobie konkretnego zadania, tak by możliwie jak najbardziej się na nim skupić. „Odrywanie” się od pracy powinno się stosować jedynie w wyjątkowych przypadkach, takich jak konieczność wykonania jakiegoś innego potrzebującego natychmiastowej interwencji zadania, odebrania ważnego telefonu, kontaktu z potencjalnym klientem itd. Bardzo złym pomysłem jest przeskakiwanie co chwilę od zadania do zadania. Umysł potrzebuje dłuższej chwili by skupić się na określonym celu, a ciągle skakanie po zadaniach tylko to utrudni.
5. Ogranicz „rozpraszacze” w pobliżu
Jeśli pracujemy przy biurku, warto na czas pracy odłożyć smartfona na tyle daleko by zbyt często po niego nie sięgać, jeśli rozprasza nas muzyka, warto zmienić ją na spokojniejszą, bądź w ogóle z niej zrezygnować. W obecnych czasach częstym problemem jest też ciągle zaglądnie do social mediów w trakcie pracy, warto więc np. rozważyć wylogowanie się z popularnych apek, czy portali na czas pracy, czy realizacji danego zadania. W tym wypadku warto oczywiście skupić się na tym co najczęściej odciąga nas od zadania i postarać się możliwie zminimalizować wpływ tych wszystkich „rozpraszaczy” na nasze skupienie na zadaniu.
6. Przygotuj się porządnie przed rozpoczęciem zadania, zadbaj o porządek w miejscu pracy
Często od pracy odwodzi nas brak odpowiedniego przygotowania do niej, brakuje nam jakiegoś narzędzia, czy danych co skutecznie zniechęca nas do rozpoczęcia zadania i skupienia się na nim. Praca wśród sterty papierów, wśród których co chwilę musimy czegoś szukać raczej nikomu nie pomaga w organizacji pracy, ani nie zwiększa jej efektywności. Warto więc przed rozpoczęciem danego zadania możliwie jak najlepiej się do niego przygotować by już w trakcie pracy niepotrzebnie się od niej nie odrywać szukając potrzebnych nam narzędzi, danych, czy dokumentów.
Jak widać sposobów jest wiele, najważniejszym jednak jest by którykolwiek z nich wprowadzić w czyn już teraz, a nie „później” 😉